حجت الاسلام روحانی با اشاره به توقف اجرای دو تعهد ایران به طرف‌های باقی مانده در برجام فرصت ۶٠ روزه برای جبران داد.
… همه این‌ها مقامات کشورمان را به نقطه‌ای رساند که پس‌از یک سال صبر استراتژیک و راهبردی در چارچوب برجام و طبق مفاد این توافق، برخی تعهدات خود را متوقف کنند. وعده این پاسخ دیپلماتیک چند روز قبل داده شده و یک منبع آگاه، روز دوشنبه اعلام کرده بود ایران، روز چهارشنبه، برنامه‌های مرحله‌ای خود برای انجام اقدامات متقابل در‌برابر خروج آمریکا از برجام را اعلام خواهد کرد. این شخص بیان کرده بود که برنامه‌های پیش‌بینی‌شده در چارچوب بندهای۲۶ و ۳۶ برجام است و فعلا موضوع خروج از برجام مطرح نیست. طبق بند۲۶ برجام، در‌صورت پایبند‌نبودن طرف مقابل به تعهدات، ایران حق دارد اجرای تعهدات خود را به‌شکل کلی یا جزئی متوقف کند. بر‌اساس بند۳۶ اگر موضوع اختلافی با طی مراحل این بند فیصله نیافت، شاکی می‌تواند این امر را به‌عنوان مبنای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهداتش وفق برجام قلمداد کرده یا به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ کند که معتقد است موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» به شمار می‌آید. البته این منبع آگاه این نکته را هم بیان کرد که «راه برای دیپلماسی باز است و اقدامات مرحله‌ای ایران، فرصت مجددی است به دیپلماسی و طرف‌های مقابل که مسیر اشتباه یک‌جانبه‌گرایی را تصحیح کنند و به نقطه گذشته و عمل به تمام مفاد برجام برگردند.»
روز وعده‌داده‌شده سر رسید و صبح دیروز (چهارشنبه) سفرای کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه دعوت شدند و نامه روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان، توسط سید‌عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه، به آن‌ها تسلیم شد. در این نامه تصمیم شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی‌بر «توقف اجرای برخی تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام» به اطلاع سران کشورهای مزبور رسیده است. همچنین طی نامه دیگری که روز گذشته ازسوی وزیر امور خارجه کشورمان برای خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی ارسال شد، جزئیات اقدامات ایران به اطلاع وی به‌عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.
هم‌زمان با انتشار این خبر، بیانیه مهم شورای عالی امنیت خطاب به کشورهای عضو برجام نیز منتشر شد. در این بیانیه آمده است: «شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در‌راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای۲۶ و ۳۶ برجام، ۱۸اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر نمود.»
شورای عالی امنیت ملی در بخشی از بیانیه مهم خود تصریح کرده است: «جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدودیت‌های مربوط‌به نگهداری ذخائر اورانیوم غنی‌شده و ذخائر آب سنگین نمی‌داند. به کشورهای باقی‌مانده در برجام ۶٠روز فرصت داده میشود تا تعهدات خود به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط‌به سطح غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات مربوط‌به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. در هر زمان که خواسته‌های ما تأمین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف‌شده را از سر خواهیم گرفت اما در‌غیر‌این‌صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله‌به‌مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورت‌های خود با اعضای باقی‌مانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد اما نسبت‌به هر اقدام غیر‌مسئولانه، از‌جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت ملل متحد یا اِعمال تحریم‌های بیشتر، عکس‌العمل قاطع و سریع نشان خواهد داد.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در نامه خود به سران کشورهای برجام به‌صراحت نوع واکنش جمهوری اسلامی ایران را خاطرنشان کرده است. اکنون جمهوری اسلامی ایران حجت را بر کشورهای عضو برجام و بر جامعه بین‌الملل تمام کرده است. ما با حسن نیت وارد مذاکرات هسته‌ای شدیم، با حسن نیت توافق کردیم، با حسن نیت توافق را اجرا کردیم، و پس از خروج آمریکا با حسن نیت، زمان کافی در‌اختیار دیگر اعضای برجام قرار دادیم. حال نوبت کشورهای باقی‌مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدم‌های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند. پنجره‌ای که اکنون در‌برابر دیپلماسی قرار دارد، مدت زیادی باز نخواهد بود، و مسئولیت شکست برجام و هرگونه تبعات احتمالی آن به‌طور‌کامل بر‌عهده آمریکا و اعضای باقی‌مانده در برجام قرار خواهد داشت.»
منبع: شهرارا
