طی ماههای گذشته قیمت بسیاری از اقلام مورد نیاز مردم از جمله کالاهای اساسی افزایش چشمگیری داشته است ، برخی دو برابرو برخی حتی بیشتر شده اند و این همه درحالی صورت میگیرد که دولت مدعی است به این محصولات یارانه اختصاص میدهد.
بنا بر آنچه دربودجه سالانه کشور امده است دولت امسال نیز مانند سال قبل میتواند برای واردات مواد اولیه تولید کالاهای اساسی مردم ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص دهد. و این به آن معنی است که قیمت دربخشهایی که این ارز را دریافت میکنند نباید خیلی تغییر کند، اما واقعیت چیز دیگریست و قیمتها بدون توجه به مصوبه مجلس و اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومان افزایش میابد.
برخی بر این باورند که باید این یارانه را هدفمند کرد و کالاهای اساسی را با سیستم کوپنی البته درسیستمی به روز شده با کارتهای الکترونیکی توزیع کرد تا همه به یک اندازه از این یارانه بهره مند شوند امادر مقابل هستند کسانی که این سیستم را عامل ایجاد بازار سیاه و تبعات منفی دیگر ارزیابی میکنند.
***پرواز مرغ دراسمان قیمتها
گذشته از همه اینها یکی از پرمصرف ترین محصولات مورد استفاده مردم بعد از عبور قیمت گوشت از مرز صدهزارتومان ، گوشت سفید یا همان مرغ است . محصولی که شاید درنگاه اول به نظر برسد در تولیدش خودکفا هستیم اما واقعیت غیر از این است و هنوز صنعت مرغ کشورمان گرفتار واردات نهاده ها یا همان خورک است .
سال قبل و زمانی که گوشت روز به روز افزایش قیمت را تجربه میکرد مرغ هم تلاش کرد تا همپای آن افزایش قیمت را تجربه کند ولی درعمل موفق نبودو اگر چه قیمتها تا دوبرابر و بیشتر بالا رفت اما به دلیل اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به نهادهای مورد نیاز مرغداران تا حدی کنترل شد .
اگر چه نباید از نظارتهای شدید، ورود دستگاه قضایی و تهدید به واردات چشم پوشید اما بالاخره مرغداران و دولت برسر یک قیمت متناسب تفاهم کردند تا ملاکی برای گرانی وجود داشته باشد.این قیمت اگرچه در روزهای اول ۹۵۰۰ تومان بود اما بعداز مدتی سروکله زدن مرغداران با نهادهای مسوول و اعتصاب نرم انها به رقمی درحدود ۱۲هزارتومان آرام گرفت.
هرچند که تا زمان ثبات همین قیمت هم ماهها وقت صرف شد اما بالاخره دولت توانست با تامین مایحتاج مرغداران انهارا قانع به افزایش تولید نماید که نتیجه ان حداقل درخراسان رضوی کاهش قیمت حتی کمتر از رقمی بود که تفاهم کرده بودند.
***فراز و نشیبهای فراوان مرغ
واقعیت این است که فراز ونشیبهای محصولات کشاورزی درایران فراوان است . یکسال گوجه فرنگی گران میشود ، سال بعد سطح زیر کشت افزایش چشمگیری میابد و قیمت ها چنان پایین میاید که حتی برداشت محصول مقرون به صرفه نیست . سال بعد کسی نمیکارد وقیمت ها سر به اسمان میزند. درمورد سیب زمینی ، پیاز و دهها محصول دیگر هم همین روال وجوددارد و مردم ان را لمس کرده اند. مشکل هم به نداشتن الگوی کشت مناسب برمیگردد .
اما درمورد مرغ چون دوره جوجه ریزی کمتر از دوماه است خیلی زودتر میتوان این نوسان را مشاهده کرد. قیمت مرغ بالا میرود ، خیلی ها تولید را به صرفه می بینند و سراغ جوجه ریزی میروند. تقاضای فراوان برای جوجه یکروزه قیمت انرا بالا میبرد ، تقاضای فراوان به سایر بخشها هم میرسد و قیمتها را بالاتر میبردو قیمت تمام شده برای مرغدار بالا میرود و هنگام عرضه مرغ زیادی روانه بازار میشود و این افزایش تولید موجب کاهش قیمت میشود و مرغدار اولین کسی است که متضرر میشود.
حال اگر این مرغدار بیچاره برای جوجه ریزی و خرید دان وام با سودهای بالا گرفته باشد که کارش قوزبالای قوز میشود. دیگر سراغ جوجه ریزی و تولید نمیرود و این سیکل تکرار میشود تولید مرغ کاهش میابد وقیمتها بالا میرود.
این حکایت را همین چند هفته قبل در بازار شاهد بودیم . تولید مرغ درخراسان رضوی به حدی بالا رفته بود که قیمت مرغ به زیر ۹ هزارتومان رسیدو مرغدار در استانه ضرر دهی قرار گرفت . چه باید کرد؟ اینجا دولت باید وارد گود شودو مرغ اضافه تولید را خریداری کند تا بازار دچار شوک نشده وقیمتها بیش از این کاهش نیابد و این مرغ را ذخیره کند برای دوماه بعد که احتمالا کاهش تولید بوجود خواهدامد.
البته درسایر کشورها این کار به بخش خصوصی سپرده شده و تشکلهای مرغداران خودشان عملیات تنظیم بازار را انجام میدهند اما درکشور ما چون هنوز بخش خصوصی قدرتمندی نداریم اینکار را شرکتهای دولتی انجام میدهند. البته اگر اینکار درست انجام شود نه مرغدار درارزانی ضرر میکندو نه مردم دوماه بعد مرغ را گران میخرند . کاری که بنظرمیرسد درست انجام نمیشود که امروز مرغدار مدعی است درهرکیلو مرغ ۳هزار تومان ضرر میکند.
یک عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به کاهش قیمت جوجه یکروزه در روزهای اخیر، افزود: کاهش قیمت جوجه یکروزه در روزهای اخیر نگران کننده است زیرا نشان دهنده‌ی کاهش تقاضا برای جوجه‌ریزی است که در آینده‌ی نزدیک خود را به صورت کاهش عرضه و افزایش قیمت نامعقول گوشت مرغ نشان خواهد داد.
****دولت برنامه ندارد
همچنین مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی استان خراسان رضوی گفت: اکنون یک ماه است که مرغدار به طور متوسط در هر کیلو مرغ ۳ هزار تومان ضرر میکند و هیچ کس پیگیر نیست، اما یک ماه دیگر که مرغ کیلویی ۱۵ هزار تومان شود، همه اعتراض میکنند که گران شده است.
وی اضافه کرد: دولت باید در زمانی که مرغ ارزان و مرغدار رو به نابودی است، برنامه‌ریزی کند نه زمانی که مرغ گران است. اگر در این زمان برنامه‌ریزی کند، مرغ گران نمیشود. اکنون یک ماه است که مرغ زنده برای مرغدار کیلویی ۱۰ هزار تومان در می‌آید و لاشه آن را به ۹۸۰۰ تومان میدهد که مشکلات زیادی ایجاد میشود و ضرر زیادی میکند که نمی‌تواند حرکت نماید، در نتیجه از صحنه خارج میشود و دلال دیگری جای او را میگیرد.
کاشکی در خصوص دان مرغ، گفت: در زمینه دان مرغ هیچ اتفاقی رخ نداده، دان و نهاده‌های دامی و کشاورزی به سختی از بندر اما به استان حمل میشود. وقتی مقداری سویا میدهند که تنها ۴۵ روز پاسخگو است، باید از بازار آزاد خریداری کند، در نتیجه مشکلات زیادی دارد که بعد زمانی که بخواهد مرغ را بفروشد، هیچ کس خریداری نمی‌کند.
***نقدینگی با چاشنی سود فراوان
یکی از مشکلات عمده مرغداران نقدینگی لازم برای پروسه تولید است ، یعنی ازخرید جوجه تا تامین دان و سپس عرضه به بازار . واقعیت این است که این گردونه اگر روال طبیعی و منصفانه خودرا طی کند سودی درحد ۱۵ تا ۲۰ درصدبه همراه دارد .حال اگر مرغدار خود نقدینگی داشته باشد که مشکلی نیست ولی اگر بخواهد این نقدینگی را ازجایی دیگر تامین کند سود پول درکارش تاثیر فراوانی دارد. بانکها و بویژه بانک تخصصی بخش کشاورزی بنا بر ادعای مرغداران بخش بسیار اندکی از این نقدینگی را فراهم میکنندو سایر نیاز به تامین نقدینگی از بازار ازاد صورت میگیرد که سودی حتی بیش از درامد مرغدار را طلب میکندو کاررا به ریسک و قمار میکشاند که ایا مرغ گران میشودو مرغدار هم سودی میبرد یا قیمت گران نمیشود هرانچه سود کرده را باید تحویل صاحب سرمایه دهد و بعضی اوقات حتی از جیبش هم خرج سود پول کند.
ولی الله کاشکی ، مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی استان خراسان رضوی با بیان اینکه سیاست‌های صندوق حمایت از بخش کشاورزی باید به سمتی رود که مرغداران را حمایت کند، عنوان کرد: باید اعتبارات و نقدینگی‌های مناسبی را با بهره اندک تامین کنند تا مرغدار بتواند نیاز خود را تامین نماید. این سیاست‌ها وجود ندارد. اکنون مرغداران ما با بهره بانکی ۱۸ تا ۲۴ درصد مواجه هستند، در حالی که سود بخش کشاورزی تا ۱۵ درصد هم نیست، این امر مشکلاتی را ایجاد میکند، این سیاست‌ها غلط است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی استان خراسان رضوی گفت: در تمام دنیا تامین امنیت غذایی اولین شعار کشورهای دنیا است، در حالی که در ایران شعار می‌دهیم اما در عمل اینگونه نیست. بخش کشاورزی به ویژه صنعت دامپروری و مخصوصا طیور، صنعت خاصی است که باید حمایت زیادی از آن صورت گیرد تا تولید کرده و اشتغال ایجاد کند اما اینگونه نیست. هر مرغداری ۲۰۰ میلیون وام گرفته که باید ۱۸ یا ۲۴ درصد سود پرداخت کند که بیشتر از این نمی‌تواند، بنابراین دنبال کار خود رفته و مشغول تولید نیست.
وی با اشاره به اینکه اتحادیه‌ها و تشکل‌ها ضعیف هستند، تصریح کرد: دولت برای تشکل، بخش خصوصی و حمایت شعار میدهد اما عملیاتی نیست که مدیرعامل اتحادیه بتواند ۲۵ تا ۳۰ درصد از بازار جوجه یکروزه، دان، دارو و کشتارگاه را تامین کند تا مرغدار با آسودگی کار خود را انجام دهد، وقتی اوضاع اینگونه نیست، دلال جای مرغدار را میگیرد.
***مرغ درانتظار گرانی
به نظرمیرسد که دلسردی تولید کنندگان مرغ از روندحمایت دولت باعث شده که جوجه ریزی را کاهش دهند ؛ مطلبی که قبلا هم درگزارش به ان اشاره شد. کاهش قیمت جوجه یکروزه اگرچه درظاهر خبری خوب است اما درباطن نشان میدهد که مرغداران تمایلی به خرید جوجه از خود نشان نمیدهندو همین امر بزودی اثر خودرا دربازار خواهد گذاشت یعنی کاهش تولید و افزایش قیمت مرغ .
از دیگرسو دولتی ها هم درخرید مرغ برای ذخیره سازی و تامین نهاده های مورد نیاز انها خیلی جدی نبودندو همین امر باعث شده تا اندک تمایل به ادامه تولید را دربرخی از مرغداران کمرنگ کرده و منتظر بمانند تا قیمتها با توجه به هزینه تمام شده واقعی شود . خبری که احتمالا طی روزهای اینده اعلام خواهد شد و افزایش قیمت مرغ را رسمی میکند.
نائب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور گفت: قیمت مصوب هر کیلوگرم مرغ برای مصرف کننده از ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش می یابد.
حبیب اسدالله نژاد اظهار داشت : همچنین بر اساس این درخواست قیمت خرید هر کیلوگرم مرغ زنده از مرغداران به ۸ هزار و ۸۰۰ تومان افزایش می‌یابد.
اسدالله نژاد با تاکید براینکه با افزایش قیمت نیز همچنان مرغداران زیان میکنند،اظهار کرد: قیمت تمام شده هر کیلوم مرغ برای مرغداران ۹ هزار و ۴۰۰ تا ۹ هزار و ۵۰۰ تومان است و با قیمت جدید نیز مرغداران همچنان ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومان زیان می کنند.
نائب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور یکی دیگر از مشکلات کنونی مرغداران را مازاد تولید عنوان کرد و گفت: در این شرایط انتظار میرود شرکت پشتیبانی امور دام کشور بر وظیفه ذاتی خود عمل و مرغ مازاد را با قیمت منصفانه از بازار جمع کند، اما این شرکت مرغ منجمد شده را ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان می‌خرد که ۲ هزار و ۵۰۰ تومان به زیان مرغداران است.
منبع: قدس آنلاین
