با تخصیص حدود ۲۵ درصد بودجه خراسان رضوی در ۵ روز آخر سال، تخصیص کل بودجه ۱۴۰۳ استان به ۶۱ درصد رسید
سال ۱۴۰۳ پر بود از اتفاقات و تحولات عجیب‌وغریب؛ وقتی با شهادت رئیس‌جمهور فقید آیت ا… رئیسی و برگزاری انتخابات، دولت چهاردهم روی کارآمد، تقریباً تمام ارکان دولت قفل‌شده بود، از درآمدستانی که ۳ ماه تابستان معوق شده بود تا عدم تخصیص اعتبارات عمرانی که صدای استان ها را درآورد و جهش نرخ ارز. درآمدستانی معوق باعث شده بود دولت در تامین منابع موردنیاز خود با چالش مواجه شود و این وضعیت و تنش‌های جدی بین‌المللی باعث شد دولت بر اعتبارات عمرانی استان‌ها قفل بزند و در گزارش‌های مطالبه گرایانه خراسان به این موضوعات پرداختیم و در آخرین گزارش با عنوان «بودجه به استان رکب زد» که ۲۵ اسفندماه سال گذشته منتشر کردیم، به شروط عجیب و ردیف‌های من درآوردی سازمان برنامه‌وبودجه کشور درخصوص تخصیص اعتبارات عمرانی استان اشاره کردیم.
بر اساس اطلاعات رسمی استان تا تاریخ ۲۵ اسفندماه سال گذشته و ۵ روز مانده به اتمام مهلت قانونی دولت برای تخصیص اعتبارات عمرانی بودجه ۱۴۰۳ کل تخصیص اعتبارات عمرانی خراسان رضوی تنها ۲۸۰۰ میلیارد تومان از کل اعتبارات ۷۶۰۰ میلیارد تومان مصوب بوده است و بنا بر گفته متولیان امر در استان سازمان برنامه‌وبودجه اعلام کرده متوسط تخصیص اعتبارات عمرانی استان‌ها فراتر از ۴۰ درصد نخواهد رفت که این عدد تقریباً در ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده و پایین‌ترین میزان تخصیص خواهد بود. اما عجیب‌تر آن که گفته شد سازمان برنامه‌وبودجه کشور اعلام کرده است که استان‌ها برای دریافت تخصیص بالاتر از ۴۰درصد باید میزان تحقق درآمدهای ابلاغی آن‌ها فراتر از ۱۰۰ درصد باشد. یعنی اگر استانی بیش از درآمد ابلاغی و موظفی به خزانه دولت درآمد واریز کند بخشی از این درآمد در قالب اعتبارات عمرانی به تخصیص ناچیز ۴۰ درصد افزوده خواهد شد.
موضوع زمانی حاد می‌شود که طبق قانون دولت موظف است مازاد درآمدستانی استان‌ها را به آن‌ها بازگرداند اما مشروط کردن تخصیص اعتبارات به این مسئله آن‌هم در شرایطی که در قانون بودجه ۱۴۰۳ ردیفی من‌درآوردی و بدون سابقه برای درآمدستانی استانی مندرج شده بود که طبق آن گمرک خراسان رضوی باید ۲۸۰۰ میلیارد تومان درآمد به خزانه دولت واریز کند اما میزان تحقق این درآمد در روزهای آخر اسفند با کسری ۱۴۰۰ میلیارد تومانی مواجه بود و باوجود مازاد درآمد مالیاتی که قانونا باید به استان بازگردانده شود عملاً استان از اعتبارات قانونی خود محروم می شد.
اما بعد از انتشار این گزارش و پیگیری‌های انجام‌شده گویی معجزه‌ای در پنج روز آخر سال گذشته رخ‌داد و علاوه بر این که میزان درآمدستانی استان برای خزانه دولت فراتر از میزان ابلاغی بود، میزان تخصیص اعتبارات عمرانی نیز جهش قابل‌توجهی در ۵ روز آخر سال پیداکرد.
دولت در بودجه ۱۴۰۳ درآمدستانی خراسان رضوی را نسبت به ۱۴۰۲ حدود ۹۰ درصد افزایش داده یعنی بیش از ۱۲ درصد فراتر از متوسط کشور که بخش عمده آن مربوط به‌ردیف ارزش‌افزوده گمرک با عدد ۲۸۰۰ میلیارد تومان بوده است؛ بااین‌حال به‌رغم تمام این بی‌عدالتی‌ها در پایان سال میزان تحقق درآمدهای استان از ۱۰۰ درصد فراتر رفته است. بر اساس داده های رسمی در پایان سال گذشته استان خراسان رضوی بیش از ۳۷ هزار و ۱۳۱ میلیارد تومان درآمد به خزانه دولت واریز کرده است که ۲۱۰ میلیارد تومان بیشتر از درآمد ابلاغی بوده است. این در حالی است که ۹۵ درصد این درآمدها توسط مؤدیان مالیاتی پرداخت می‌شود طوری که در حوزه مالیات این استان بالغ‌بر ۳۴ هزار و۴۰۹ میلیارد تومان درآمد به خزانه دولت واریزشده که ۱۷۵۵ میلیارد تومان بیش از درآمد ابلاغی بوده است. اما همان‌طور که گفته شد در بخش ردیف‌های من‌درآوردی ارزش‌افزوده گمرک همان‌طور که قابل پیش‌بینی بوده از مجموع ۲۸۰۰ میلیارد تومان درآمد ابلاغی در ۱۲ ماهه تنها حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومان محقق و ۱۲۰۰ میلیارد تومان دیگر محقق نشده است. همچنین در بخش درآمدهای متفرقه نیز شاهد عدم تحقق ۴۶۵ میلیارد تومانی بودیم که سرجمع این اعداد باعث شد میزان تحقق درآمدهای استانی در پایان سال به ۱۰۶ درصد برسد.
در حوزه اعتبارات عمرانی نیز در شرایطی که تا ۵ روز پیش از پایان سال و اتمام مهلت قانونی دولت تنها ۲۸۰۰ میلیارد تومان از کل اعتبارات عمرانی خراسان رضوی تخصیص پیداکرده بود اما داده‌های رسمی که استانداری خراسان رضوی در اختیار ما قرار داده نشان می‌دهد در ۵ روز باقی‌مانده سال گذشته تخصیص اعتبارات استان از متوسط ۳۷ درصد به بیش از ۶۱ درصد رسیده است که برخی اعداد در این تخصیص‌ها قابل‌توجه است به‌طور مثال تخصیص اعتبارات نفت و گاز ۱۰۰ درصد بوده و تخصیص اعتبارات توسعه متوازن کمترین تخصیص را داشته که ۲۰ درصد بوده است، از سویی دیگر تخصیص اعتبارات نمایندگان یا توازن یک بیش از ۷۰ درصد بوده است.
این داده‌ها نشان می‌دهد سازمان برنامه‌وبودجه کشور در روزهای پایانی سال به‌مانند سنوات گذشته بخش مهمی از اعتبارات استان را تخصیص داده است که این تخصیص دقیقه نودی و دقایق اضافه خود مشکلات زیادی را در نحوه تقسیم‌بندی اعتبارات برای مدیران استانی ایجاد می‌کند که در گزارش‌های پیشتر به آن اشاره کردیم.
در پایان باید اذعان کرد که پیگیری‌ها و مطالبه گری رسانه ای و مدیران استان در این زمینه نتیجه داده و بخش مهمی از اعتبارات عمرانی استان تخصیص داده شد هرچند بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان دیگر از این اعتبارات متأسفانه تخصیص پیدا نکرده است و این موضوع جدی چالشی واقعی برای دولت و مدیران استانی است. از سویی دیگر استان خراسان رضوی مازاد بر متوسط کشور رشد درآمدی را تجربه کرده و بااین‌حال بیش از ۱۰۶ درصد درآمدهای غیرعادلانه ۱۴۰۳ را به خزانه دولت واریز کرده است و انتظار می‌رود در سال ۱۴۰۴ با توجه به شعار رئیس‌جمهور مبنی بر برنامه‌ریزی و طرح‌ریزی‌های قابل‌اجرا وضعیت تخصیص اعتبارات عمرانی به بیش از ۹۰ درصد برسد. هرچند تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام استان بیش از ۵۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری لازم دارد.
منبع : خراسان
