باوجود کاهش تولید لبنیات، میزان صادرات این محصولات افزایش یافته که بیانگر کاهش مصرف لبنیات در داخل است
لبنیات، سال گذشته صدرنشین صادرات بین اقلام مختلف صنایع غذایی بوده است. بر اساس گزارش اتاق بازرگانی ایران، در سال۱۴۰۲ معادل ۷۳۳میلیون دلار محصولات لبنی از نقاط مختلف کشور صادر شده و بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، سهم خراسان رضوی از این میزان حدود ۷درصد بوده است.
این آمار نشان می دهد که میزان صادرات لبنیات در سال گذشته نسبت به سال ماقبل آن ۳۵درصد افزایش داشته در حالی که تولید شیر خام در استان کاهشی بوده است. از نظر برخی، این معادله نشان از کاهش مصرف لبنیات در داخل دارد. بر اساس آخرین گفته مسئولان، سرانه مصرف لبنیات به ۴۰ تا ۵۰کیلوگرم در سال رسیده در حالی که میانگین سرانه مصرف در دنیا و عدد استاندارد آن به گفته کارشناسان ۱۶۰کیلوگرم است.
غیرفعالی ۶۰درصد واحدهای تولیدی
مهدی هدایت نیا، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی خراسان رضوی گفت: از ۲۰۰واحد صنعتی که دارای پروانه بهره برداری در صنعت شیر هستند ۸۰واحد فعالیت دارند و باقی آن ها تعطیل هستند. از این ۸۰واحد نیز ۵۰واحد به صورت پایدار و ۳۰واحد به سختی در حال ادامه فعالیت هستند. از جمله دلایل کاهش تولید، افزایش هزینه ها، نداشتن توجیه اقتصادی تولید، کاهش مصرف شیر و لبنیات به دنبال سیاست هایی مانند حذف شیر یارانه ای، مشکلات حوزه صادرات و… است.
افزایش ۳۵درصدی صادرات لبنیات
هرچند آمارهای گمرک نشان دهنده افزایش ۳۵درصدی میزان لبنیات و ۴۲درصدی رقم ریالی آن است، اما فعالان این حوزه می گویند که آمارهای عددی افزایش صادرات نشان می دهد که تولیدکنندگان به دنبال تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز خود هستند و صادرات برای آن ها سودآور نیست. میزان صادرات لبنیات از مرزهای استان در سال۱۴۰۲ حدود ۵۳هزارتن به مبلغ ۲هزار میلیارد تومان بوده است. آمار گمرک نشان می دهد که ارزآوری این میزان صادرات محصولات لبنی برای استان ما حدود ۵۳میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل فقط حدود ۶درصد رشد داشته است. فعالان حوزه لبنیات، یکی از دلایل این تفاوت بین افزایش مبلغ ریال و دلار را بالارفتن نرخ ارز و همچنین افزایش صادرات ریالی محصولات لبنی می دانند. بر اساس آمار ارائه شده توسط مسئولان، اکنون تولید محصولات لبنی در کشور بیش از دوبرابر مصرف داخلی است، بنابراین صادرات یکی از راه های حفظ تولیدکنندگان شیر و محصولات لبنی است.
۸۳۰هزارتن شیر خام
سال هاست که نام خراسان رضوی به عنوان یکی از قطب های تولید شیر کشور مطرح می شود، سال گذشته نیز بر اساس داده های مرکز آمار، این استان با تولید ۸۳۰هزار تن شیر خام بعد از اصفهان و آذربایجان شرقی در رتبه سوم قرار داشت. باوجوداین میزان تولید شیر در استان ما با کاهش چشمگیری همراه بوده است. در سال ۱۳۹۸ میزان تولید شیر معادل یک میلیون و ۱۵۰هزار تن بود. افزایش هزینه ها به اضافه خشک سالی و مشکلات دامداران در تأمین نهاده ، باعث افت تولیدات دامی به ویژه شیر شده است. بااین حال صنایع لبنی در سند آمایش سرزمینی به عنوان یکی از صنایع پیشران استان معرفی شده است، از طرفی همان طور که گفتیم به ۲۰۰واحد تولیدی پروانه بهره برداری داده شده است، همچنین باتوجه به مرزهای استان و نیاز کشورهای همسایه، این ظرفیت در استان وجود دارد که با حمایت از تولیدکنندگان به اشتغال و توسعه این صنعت پرداخته شود.
گرانی لبنیات در راه است
چه بخواهیم چه نخواهیم هر سال به دنبال تعیین نرخ شیر خام و همچنین افزایش هزینه های تولید، قیمت محصولات لبنی نیز افزایشی می شود. قیمت مصوب شیر خام در سال ۱۴۰۲ به ازای هرکیلوگرم ۱۵هزارتومان بوده و امسال با گذشت دو ماه هنوز نرخ جدید اعلام نشده است. باوجوداین تولیدکنندگان محصولات لبنی می گویند که شیرخام به سختی با نرخ مصوب سال گذشته به دست آن ها می رسد و از مسئولان درخواست دارند که هم زمان با افزایش نرخ شیرخام قیمت جدید لبنیات نیز اعلام شود. باید این نکته را هم اضافه کنیم که در بین محصولات لبنی فقط چهارقلم قیمت مصوب دارند و مابقی براساس هزینه تمام شده و البته با مجوز سازمان های ذی ربط تعیین قیمت خواهند شد. به گفته کارشناسان ازجمله راهکارهای افزایش تولید و مصرف لبنیات، اجرای طرح شیر یارانه ای و یارانه لبنیات برای خانوار، توزیع شیر در مدارس، اختصاص یارانه مستقیم به گروه های خاص، گسترش برنامه تأمین خوراک دام و تسهیل صادرات است.
منبع : شهرآرا
