خشت ناتمام مسکن ملی در استان

بحران مسکن برای تمام دولت ها در ایران مشکل جدی بوده است؛ ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، قبل از انتخاب خود، وعده ساخت ۴ میلیون مسکن تا پایان دوره ریاست اش را داد. این وعده، موضوع مسکن را برای دولت، چالشی تر از همیشه کرد به طوری که از همان ابتدا با حرف و حدیث زیادی دنبال شد.

طبق برنامه ریزی وزارت خانه راه و شهر سازی، قرار است خراسان رضوی، ۴۰۰ هزار واحد مسکن را از ۴ میلیون واحد قول داده شده تا پایان دوره دولت سیزدهم بهره برداری کند، به عبارتی برای هر سال تعداد ۱۰۰ هزار واحد مسکونی باید در استان ذیل طرح نهضت ملی مسکن ساخته شود اما آمار و ارقامی که از این اداره کل به روزنامه رسیده است حتی نزدیک این اعداد، بعد از گذشت ۶ ماه از دومین سال استقرار دولت در پاستور هم نیست.

اداره کل مسکن و شهر سازی خراسان رضوی تعداد واحدهای بهره برداری شده را تنها ۳۳ هزار واحد اعلام کرده، آن هم در بخش روستایی و شهری و نه فقط واحد‌های شهری  که این یعنی دولت حدود ۱۳ درصد از تعهد خود به مردم را در طی دو سال و نیم عمل کرده، این در حالی است که تورم سال گذشته در حوزه مسکن در مقاطعی حتی مرز طغیان را رد هم کرده بود.

منصوری معاون مسکن اداره کل مسکن و شهر سازی استان، تعداد ثبت نام ها در طرح نهضت ملی مسکن را ۴۳۵۲۰۰ نفر و تعداد افرادی که تایید نهایی شده اند   ۱۱۶۰۴۷ نفر اعلام کرد و در پاسخ به این سوال که چند نفر از این افراد وجه اولیه برای شروع ساخت را پرداخت کرده اند؛ گفت: تعداد ۳۷ هزار ۲۷۵ نفر واریز وجه داشته اند.

نکته اول که نظر خراسان را در تطبیق این آمار با آمار۸ ماه پیش جلب کرد، کاهش تعداد افرادی بود که واریز وجه داشته اند چراکه منصوری در مصاحبه ای که ۲۷ تیر ماه سال گذشته با خراسان کرد، این تعداد را حدود ۴۰ هزار نفر اعلام کرده بود. این یعنی چیزی بیش از ۵ درصد متقاضیان نهضت ملی مسکن و در استان که ۸ ماه پیش اقدام به واریز پول کرده اند حالا پول خود را پس گرفته و متقاضی خروج از این طرح شده اند.

به نظر می رسد برای فهم بهتر مسئله موضوع را باید این طور دید؛ وضعیت مسکن بنا به گفته کارشناسان وضعیت مطلوبی در کشور ندارد و افراد و خانواده های زیادی فاقد مسکن هستند اما چرا تنها ۴۰ هزار نفر در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام و پول واریز می کنند؟ و باز از همین تعداد حدود ۳ هزار نفرشان خواستار خروج از این طرح طی ۸ ماه اخیر هستند. چند پاسخ را می توان درباره این گزاره در نظر گفت؛ یا اوضاع مسکن در ایران برای مردم، مطلوب و فاقد مشکل است و در شق دوم، مردم یا به طرح دولت اعتماد ندارند و یا طرح طوری طراحی شده که مردم توانایی همراهی با آن را ندارند. در خصوص احتمال اول باید گفت در صورت مطلوب بودن شرایط مسکن اصلا چه لزومی به دادن وعده ساخت ۴ میلیون مسکن بود و در خصوص احتمال دوم و سوم که نزدیکی بیشتری به واقعیت دارد؛ حقیقتا باید فکری عمیق و کارشناسی صورت گیرد.

نکته بسیار مهم دیگر در تطبیق آمار های ۸ ماه گذشته که معاون مسکن اداره کل مسکن و شهر سازی استان آن ها را به خراسان ارائه کرد کم شدن تعداد زمین های تامین شده است؛ او در ۲۷ تیر در گزارشی با عنوان «عملیاتی شدن تنها ۳ درصد تعهد نهضت ملی مسکن» که در روزنامه خراسان به چاپ رسید؛ درباره تامین زمین در طرح نهضت ملی مسکن گفته بود: اکنون برای بیش از ۱۶۰ هزار واحد زمین تأمین کرده‌ایم که حدود ۱۱۰ هزار واحد آن قطعی شده و ثبت نام و درج در سامانه صورت گرفته است. اما در آماری که در ۲۳ اسفند به صورت مکتوب برای خبر نگار خراسان ارسال شد در پاسخ به سوال میزان زمین تامین شده در طرح نهضت ملی مسکن آورده شده است: ۱۴۵ هزار واحد زمین شناسایی و ۱۰۶ هزار واحد زمین تامین شده است. این ارقام حاوی دو نکته مهم است؛ اول این که با توجه از گذشت دو سال و نیم از عمر دولت و سهم استان از ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن، حتی نیمی از زمین ها برای ساخت واحد تامین نشده است چه برسد به ساخت و بهره برداری از آن ها، دوم آن که چگونه زمین های تامین شده طی ۸ ماه آب می‌رود؟ یعنی اداره کل در عوض پیشرفت نه تنها روند سابق را حفظ نکرده بلکه حتی دستاوردهایش را نیز از دست داده است. همه این ها در حالی است که موضوع تهاتر زمین های سیدی متعلق به آستان قدس رضوی با کارخانه خانه‌سازی از ۸ ماه پیش همچنان به گفته منصوری، «در حال پیگیری است» باید این نکته را بدانیم که کارخانه خانه‌سازی با مصوبه هیئت دولت در سفر به مشهد در آغاز سال ۱۴۰۲ باید به پارک علم و فناوری سپرده می شد و باری از دوش شرکت های دانش بنیان بر می داشت؛ اما این اتفاق نیفتاد و قرار بود این کارخانه با زمین های آستان قدس تهاتر شود؛ ولی این اتفاق همچنان رخ نداده است.

در این یک سال که موضوع کارخانه خانه سازی با بیش از ۸۰ هکتار مساحت بین دستگاه ها و دستورها معلق مانده است و پیگیری ها هنوز به نتیجه نرسیده، قیمت ساخت هر متر مربع واحد مسکونی به استناد ارقامی که منصوری ارائه

 می دهد، در بخش انبوه سازی، ۲۰ درصد گران شده و از ۸ میلیون تومان در تیر ۱۴۰۲ به ۱۰ میلیون تومان در اسفند این سال رسیده است. این یعنی هزینه تمام شده واحدهای طرح نهضت مسکن برای یک واحد ۱۰۰ متری ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است؛ ۲۰۰ میلیون تومان فقط به دلیل تورم و تعلل در ساخت است که حدود نیمی از کل تسهیلاتی به شمار می رود که دولت به مردم بابت ساخت خانه در طرح نهضت مسکن وعده داده و به راحتی در خلال تعلل ها بی اثر شده است.

ذکر این نکته نیز مهم و اساسی و دور از انصاف است اگر نگوییم دولت بازپرداخت تسهیلات را برای متقاضیان به ۲۰ سال افزایش داده و این قدم بسیار مهمی است در به سرانجام رسیدن و استقبال کردن مردم برای این طرح؛ با این تغییر مهم باز پرداخت ماهانه به شدت برای متقاضیان کاهش می یابد دهک های کم برخوردار می‌توانند در این طرح برای خانه دار شدن شرکت کنند. هرچند باید بانک ها در ارائه این تسهیلات اقدامات ویژه کنند و از پرداخت آن به مردم شانه خالی نکنند.

منبع : خراسان