برخی معتقدند سفر به مشهد، به عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری کشور، متاثر از اوضاع عمومی اقتصادی کاهش یافته است اما بررسی آمارها نشان از آن دارد که حال ناخوش سامانه‌های حمل و نقل بیش از تورم بر مسافرت‌ها اثر منفی گذاشته است.
تورم سالانه برای خانوارهای ایرانی در میانه سال جاری ۳۳ درصد اعلام شد، عددی که کم و بیش در سال های گذشته و حتی دهه های قبل در کشور تازگی نداشته است و به قول کارشناسان سبد خانوار ایرانی به آن عادت دارد.
سفر به عنوان یک هزینه با اولویت کم نیز زیر تاثیر این تورم قرار دارد؛ در خصوص مشهد از آنجا که این سفر رنگ و بوی زیارت می گیرد، هموطنان ممکن است از هزینه های زائد در سفر کم کنند تا ساعتی در کنار مضجع منور رضوی آرام و قرار گرفته و دل و جان خود را صفا دهند، لذا دور از ذهن نخواهد بود که سفر به مشهد کم هزینه تر از سفر به مناطق گردشگری کشور باشد.
با این حال، آمار سفر به مشهد در سال ۱۴۰۳ قابل تامل است، فراموش نکنیم تورم از دهه ۵۰ خورشیدی با اقتصاد خانواده ایرانی همراه شده و نمی توان گفت فراز و فرود سفرهای داخلی از جمله سفر به مشهد در سال جاری تنها از تورم ۳۳ درصدی امسال ناشی شده است.
افزایش سفرهای هوایی
آن گونه که مدیرکل فرودگاه‌های خراسان رضوی گفته است نه تنها سفر هوایی به مشهد کاهش نداشته، بلکه افزایش است؛ چنان که در نیمه نخست امسال نشست و برخاست ۲۶ هزار و ۸۰۷ پرواز داخلی و هشت هزار و ۳۱۱ پرواز خارجی در فرودگاه بین‌المللی مشهد ثبت شده است.
محمود امانی بنی اظهار داشت: در این بازه زمانی به سه میلیون و ۶۱۷ هزار و ۳۴۲ زائر و مسافر داخلی و یک میلیون و ۱۳۴ هزار و ۴۹۰ گردشگر خارجی در فرودگاه مشهد خدمات‌رسانی شده است.
وی با بیان اینکه روزانه به طور میانگین ۱۸۰ پرواز در فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی نژاد مشهد انجام می شود، افزود: این آمار نیز نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۲۰ درصدی اعزام و پذیرش مسافران داخلی و رشد ۳۳ درصدی ورود و خروج مسافران خارجی را نشان می دهد.
وی خاطرنشان کرد: اما نباید فراموش کرد که طبق آمار سفرهای نوروزی، تنها ۲ درصد سفرها به مشهد از طریق هواپیما انجام می شود و نباید به قول معروف سفر اقشار مرفه تر جامعه با بلیت حدود ۳۵ میلیون ریالی (پرواز تهران-مشهد) را ملاک قضاوت قرار داد، ولی آنچه مسلم است اگر تعداد پروازها به مشهد افزایش یابد باز هم تمایل برای خرید همین بلیت های گران وجود دارد.
کاهش سفرهای ریلی و اتوبوسی
این در حالی است که اوضاع جابه جایی مسافر در ناوگان حمل و نقل ریلی متفاوت و البته منفی است، به گفته «جبارعلی ذاکری»، مدیرعامل راه آهن، به دلیل کمبود ناوگان و لوکوموتیو جابه جایی مسافر ریلی به مقصد مشهد امسال پنج درصد کاهش یافته است که اطلاعات تکمیلی آن را در اینجا می توان دید.
مدیرکل راه آهن خراسان نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: جابه جایی مسافر قطار در مسیرهای منتهی به مشهد، به علت کمبود ناوگان ریلی آماده به کار، شامل واگن و لوکوموتیو، به میزان پنج درصد کاهش یافته است.
مصطفی نصیری ورگ افزود: در ۹ ماهه امسال ۱۱ میلیون و ۵۶۰ هزار مسافر به صورت رفت و برگشت در مسیر ۲۷ شهر و مرکز استان به مشهد جابه جا شده اند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه پارسال پنج درصد کاهش یافته است.
خوانندگان به این نکته توجه داشته باشند که تنها ساعتی پس از آغاز پیش فروش اینترنتی بلیت قطار و به خصوص در مسیر مشهد- تهران و بالعکس، بلیت تمام شده و نایاب می شود و این خود نشان می دهد که تمایل برای سفر به مشهد همچنان سیری ناپذیر است، لذا اصولا مساله تورم چنان که در سطور بالا ذکر شد عاملی برای کاهش سفرهای ریلی نیست.
سفر با ناوگان جاده ای شکل متفاوتی دارد، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی در این خصوص به ایرنا گفت: تعداد مسافران جابه جا شده از مقاصد درون و برون استانی در خراسان رضوی به وسیله ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای در ۱۰ ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال، ۲۲ درصد کاهش داشته است.
جعفر شهامت افزود: تا پایان دیماه امسال ۱۵ میلیون و ۲۳ هزار و ۹۲۵ مسافر با ناوگان اتوبوس، مینی بوس و خودرو سواری کرایه در استان خراسان رضوی و یا به مقصد دیگر استان ها جابه جا شده اند.
وی با اشاره به تاثیرات عمومی تورم بر زندگی مردم، اظهار کرد: مسائل اقتصادی همان طور که بر همه ابعاد زندگی اقتصادی و اجتماعی مردم اثر دارد، به طور طبیعی بر میزان سفرها نیز تاثیرگذار بوده و می توان گفت عامل کاهش سفرها با ناوگان جاده ای نیز اوضاع اقتصادی مردم است.
هرچند کسی مدعی تورم نفس‌گیر نیم قرن اخیر در کشور نیست اما طبیعی است که شهروندان سفر با قطار از تهران به مشهد با بلیت ۷ میلیون ریالی را به سفر اتوبوسی با بلیت ۶.۵ میلیون ریالی ترجیح می دهند از این رو کاهش توان اقتصادی نمی تواند دلیل موجهی برای عدم استقبال از سفر با اتوبوس باشد.
افزایش سفر با خودرو شخصی
نکته جالب و البته شگفت آور اینکه رییس مرکز مدیریت راه های اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: سفر با خودرو سواری به استان در ۹ ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل هفت درصد افزایش داشته است.
یوسف بنی اسدی افزود: در بازه زمانی یاد شده ۱۰ میلیون و ۶۵ هزار خودرو سواری از ۹ ورودی به استان سفر کرده اند که این عدد در مدت مشابه پارسال ۹ میلیون و ۳۹۸ هزار خودرو سواری بوده است.
وی روند سفرها به مشهد با خودرو سواری را قطعا افزایشی دانست اما اضافه کرد: الگوی سفرها به مشهد تابع چرخش تقویم قمری است و مثلا ممکن است سفرها در اسفندماه به دلیل حلول ماه مبارک رمضان در مقایسه با اسفند پارسال کاهش یابد.
به عنوان یک ناظر بیرونی، با جمع بندی مطالب بالا می توان به خانواده ایرانی حق داد که با توجه به هزینه های بالای سفر با هواپیما، کمبود بلیت قطار و به صرفه نبودن سفر با اتوبوس و در مقابل ارزانی بنزین، راحتی و محبوبیت سفر با خودرو برای خانواده ها، سفرهای جاده ای با خودرو سواری روند رو به رشد داشته باشد.
هزینه بالای اقامت و کاهش ماندگاری مسافران در مشهد
البته رصد گزارش های ماهانه مرکز مدیریت راههای اداره کل راهداری خراسان رضوی در ۱۰ ماهه گذشته نشان می دهد ماندگاری مسافران (خودروهای سواری) به دلیل مسائل اقتصادی و هزینه های سرسام آور اقامت، گاهی روند کاهشی داشته است که برای مشاهده گزارش آن می توانید اینجا کلیک کنید.
گزارش میدانی خبرنگاران ایرنای مشهد نشان می دهد، یک شب اقامت در یک سوئیت فاقد مجوز (۲ تخته) در منطقه ای دور از حرم رضوی و در ایام عادی و سرد سال، بیش از پنج میلیون ریال هزینه دارد.
از طرفی بر اساس اعلام معاون فنی و راههای روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی، ماندگاری خودروهای مسافران در استان چندان جالب توجه نیست، مثلا سه میلیون و ۴۲۰ هزار و ۸۳۲ وسیله نقلیه در شهریور امسال از مبادی ورودی خراسان رضوی تردد داشته‌اند که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۰ درصد افزایش داشته است.
با این حال «کاظم قلاسی» در کنار این آمار افزایشی، اظهار داشت: ۲۵ درصد از مجموع ماندگاری خودروهای غیر بومی در استان بین یک تا سه روز، ۲۸ درصد از این خودروها بین سه تا هفت روز و تنها ۱۳ درصد بیش از یک هفته بوده است.
آن گونه که کارشناسان حمل و نقل و اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی به ایرنا گفته اند خانواده ها برای خلاصی از هزینه های بالای سفر، طول مدت اقامت خود را در مشهد کم کرده اند، به عنوان نمونه در ایام شهادت حضرت رضا(ع) در دهه پایانی ماه صفر دلدادگان خورشید آسمان امامت و ولایت، تنها در یک روز به زیارت حرم رضوی رفته و سپس مشهد را ترک می کنند، پدیده ای که در سال های گذشته به وفور اتفاق افتاده است.
هرچند سفر به مشهد همچنان به دلایل فرهنگی و مذهبی افزایشی است اما ناوگان گران هوایی، کمبود و خستگی ناوگان ریلی و کم رونق اتوبوس، نتوانسته رضایت خانواده های ایرانی را جلب کند و هموطنان ترجیح می دهند با خودرو شخصی به جاده زده و خود را به پایبوس خورشید هشتم آسمان ولایت حضرت رضا(ع) رسانده و دل در آستانش صفا دهند.
منبع : ایرنا
