مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی از مرکزیت مشهد به عنوان کانون اصلی در شتاب دهی و ارزیابی صنایع دستی در کشور با مشارکت جهاد دانشگاهی خبر داد.
اشتغال ۳۸۶ زندانی در حوزه صنایع دستی
سید جواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در”نشست خبری به مناسبت هفته صنایع دستی ” با اصحاب رسانه رمز رونق صنایع‌دستی را در معرفی هنر اسلامی ایرانی به جهان دانست و اظهار کرد: تاکنون در بیش از ۳۰۰ نمایشگاه داخلی و خارجی حضور پیدا کرده‌ایم و این روند در مسیر معرفی هرچه بهتر میراث‌های ناملموس فرهنگی ادامه خواهد داشت.
وی افزود: قرار نیست کارآفرینی همیشه محدود به متخصصان و سرمایه‌داران باشد و بر همین اساس، از بانوان سرپرست خانوار گرفته تا زندانیان در بند و آزادشده را مخاطب قرار داده‌ایم تا هنر صنایع‌دستی به‌عنوان یک میراث زنده فرهنگی در همه اقشار و آحاد مردم جریان داشته باشد. بر همین اساس، از آغاز اجرای طرح تاکنون از میان ۸۰۰ زندانی آزادشده، بیش از ۳۸۶ نفر در حوزه‌های اشتغال آفرینی با محوریت صنایع‌دستی جذب شده‌اند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تصریح کرد: در این استان، رشته‌هایی از صنایع‌دستی وجود دارد که حتی توسط مردم استان نیز به آن‌ها بی‌توجهی می‌شود. شما ببینید به‌طور مثال در حوزه ساخت و تهیه اسباب تعزیه که یک مراسم آیینی ملی در کشور است و در فهرست آثار ناملموس نیز به ثبت رسیده، تنها کارگاه مستقر در ایران هم‌اکنون در شهر مقدس مشهد فعال است و محصولات آن به سرتاسر کشور و هر جا که هنر تعزیه در دستور کار قرار دارد، صادر می‌شود.
موسوی در ادامه با اشاره به تفاهمنامه میان میراث فرهنگی و جهاد دانشگاهی اعلام کرد:به منظور ارتقا درکیفیت و همچنین ساماندهی صنایع دستی تفاهمنامه ای با سازمان جهاد دانشگاهی منعقد گردیده که مشهد مرکز اصلی شتابدهی و ارزیابی در حوزه صنایع دستی شود و به همین منظور نیز بازار،اشتغال وسایر موراد مربوط به ارتقا در این حوزه در این جریان قرار خواهد گرفت.
ایجاد بازار تخصصی نیاز به همکاری شهرداری
رضا ابراهیم نیا، معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی استان در ادامه این نشست خاطرنشان کرد: پس از برگزاری همایش تخصصی سنگ هرکاره در مشهد، برنامه‌ریزی شده که تا پایان سال، سه نشست تخصصی دیگر هم در سطح استان برگزار می‌شود؛ همایش فیروزه در شهرستان فیروزه، همایش عقیق در شهرستان تربت‌حیدریه و همایش سفال و سرامیک در منطقه «مَند» شهرستان گناباد و این روند به‌صورت منطقه محور ادامه خواهد داشت تا به تفکیک اقلیم و جغرافیای استان، هنر‌های دستی هر خطه احیا، حفظ و ثبت شوند.
وی با اعلام حمایت از شهرداری مشهد درخصوص ایجاد یک بازار تخصصی صنایع‌دستی در مشهدالرضا(ع) تصریح کرد: متأسفانه تاکنون فضایی که در آن در رشته‌های متعدد، محصولات به‌صورت نمایشگاهی عرضه شود و حتی به فروش برسد، همچنان در مشهد وجود ندارد. در این رابطه، به دنبال ایجاد نمونه بومی‌سازی شده از میدان نقش‌جهان اصفهان هستیم که اگرچه امروزه بازار امام رضا(ع) متمرکز بر حوزه سنگ‌تراشی و نقره‌کاری توانسته تا حدودی این خلأ را جبران کند، اما همچنان این ظرفیت وجود دارد که شهرداری به میدان بیاید و فضای مشخصی را در شهر آماده کند که نمایشگاه دائمی و تخصصی صنایع‌دستی خراسان را در شهر مقدس و زائرپذیر مشهد شاهد باشیم.
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی استان ادامه داد: علاوه بر این، اگرچه از سال ۲۰۱۶، مشهدالرضا (ع) به‌عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها شناخته می‌شود، اما علیرغم مکاتبات و پیگیری‌های گسترده، همچنان شهرداری مشهد از نام‌گذاری یک معبر شهری به نام گوهرسنگ‌ها استنکاف دارد و اداره کل در تلاش است تا این هدف نیز محقق شود.
وی همچنین با ابراز گلایه از سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی برای نام‌گذاری صنف فروش قلیان به نام اتحادیه صنایع‌دستی گفت: مدت‌هاست که قلیان فروشی‌های سطح شهر به نام فروشگاه‌های صنایع‌دستی شناخته می‌شوند و ذیل اتحادیه‌ای به همین نام در سازمان صمت فعالیت دارند. با این حال، مردم می‌توانند گواهی دهند که در این فضاها، صنایع‌دستی هیچ جایگاهی ندارد و بر همین اساس، بهتر است به همت اصحاب رسانه، مطالبه جمعی مردم و اراده سازمان صمت، شرایط به نحوی تغییر کند که نام هنر والا و ارزشمند صنایع‌دستی که از مصادیق فرهنگ اسلامی ایرانی است، با نام فروشگاه‌های قلیان و مواد دخانی عجین نشود.
ثبت جهانی ۹ شهرستان به نام هنر‌های مختلف دستی
حسین امیرکلالی، مدیر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان مشهد هم در این نشست خبری با تأکید بر ضرورت استمرار مسیر نام‌گذاری شهرستان‌های استان به نام هنر‌های تخصصی و صنایع‌دستی اظهار کرد: در تلاش هستیم تا روستای «آق داش» شهرستان کلات در رشته گلیم‌بافی، روستای «پشته» شهرستان تایباد و روستای «بزد» شهرستان تربت‌جام در رشته فرت، روستا‌های «لائین» و «زاوین» کلات در رشته‌های نواربافی و ابریشم‌بافی، روستای «بسک» شهرستان تربت‌حیدریه در رشته ابریشم‌کشی، شهر ملی «فیروزه» در هنر فیروزه‌تراشی و شهر جهانی «مشهد» در هنر سنگ هرکاره به ثبت جهانی برسد.
وی افزود: امروزه کارگاه‌های فعالی در شهر مشهد با محوریت سنگ هرکاره وجود دارند که پاسدار این هنر باستانی هستند و شبانه‌روز برای نمایش جایگاه واقعی مشهدالرضا (ع) در عرصه صنایع‌دستی تلاش می‌کنند. بر همین اساس، طبق رایزنی‌هایی که از قبل انجام شد و بازدید‌های میدانی که از کارگاه‌های فعال صورت گرفت، تلاش بر این است تا از ردیف بودجه‌های تکمیلی برای ایجاد حلقه اتصال میان سه بخش میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استفاده کنیم که نفع این برنامه، پیش از همه متوجه حوزه صنایع‌دستی و همین کارگاه‌های فعال خواهد بود.
مدیر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان مشهد خاطرنشان کرد: امروزه بیش از ۵۰ درصد ظرفیت‌های گردشگری کشور در حوزه مراکز اقامتی متمرکز بر مشهدالرضا(ع) است؛ بنابراین، زیرساخت‌های اقامتی را می‌توان یک فرصت مهم و مؤثر تلقی کرد و با استفاده از این شرایط، در هفته آینده یک تور آشناسازی اصحاب رسانه و مدیران هتل‌های مشهد برگزار می‌شود تا ارتباط بی‌واسطه میان تولیدکنندگان و هنرمندان عرصه صنایع‌دستی مشهد و مدیران مراکز اقامتی ایجاد شود. راهبرد اصلی ما، اجرای طرح «اتاق ایرانی» در هتل‌هاست تا به این ترتیب، در هر هتل و مرکز اقامتی در استان، یک اتاق خاص با محوریت معرفی هنر و صنایع‌دستی خراسان ایجاد شود.
